Ngariba waanza kukeketa watoto wachanga-2

JUMA lililopita, Mwandishi Wetu Fredy Azzah, alieleza jinsi jamii ya wafugaji kutoka wilayani Simanjiro mkoni Manyara ilivyobuni mbinu mpya ya kukeketa watoto wachanga.
Katika sehemu ya mwisho ya makala hiyo, ambayo pamoja na mambo mengine  Serikali inaeleza mikakati yake ya kupambana na ukatili huo.
 Diwani wa Kata ya Langai, Jackson Lesikari anasema kuwa, kwa kiasi kikubwa vitendo hivyo ktika eneo lake havipo, na kuwa wananchi wamebadilika baada ya kupatiwa elimu juu ya madhara ya vitendo hivyo.
“Ukeketaji wameacha kabisa baada ya kipewa elimu, watu wanaotoa elimu wanashirikiana na malaigwanani (viongozi wa kimila wa Kimasai),” anasema Lesikari
Anasema kuwa shirika lisilokuwa la kiserikali la Nafgem, linalotoa elimu juu ya ukeketaji, kwa kiasi kikubwa limefanikiwa kupunguza tatizo hilo kwa wanajamii hao.
Mwenyekiti wa Kijiji cha Lolumorijei, Jeremia Lemandi anasema kuwa katika eneo lake vitendo vya ukeketaji vimepungua huku akisema kuwa, kwa kiasi kikubwa wanawake ndiyo wanaojua ukweli wa vitendo hivyo kwani ndio huvitekeleza.
“Kinamama ndiyo wanakeketa, ukiwauliza ndiyo watakwambia vizuri,’ Lemandi.
Ingawa Lemandi anasema hayo, watu mbalimbali wa eneo hili wanasema kuwa, mtoto ni mali ya baba na wala mama hana sauti yoyote juu yake na hivyo baba ndiye mwamuzi wa kila jambo kwa binti yake ikiwa ni pamoja na kuamua akeketwe aole na mambo mengine kam hayo.
Naye Naomi Meshilieki anasema kuwa, kwa kiasi kikubwa wanafunzi ambao wanaingia shuleni bila kukekeketwa, hufanyiwa vitendo hivyo wakati wa likizo ama wakati mwingine kusingia shuleni kuwa wanaumwa.
Mkuu wa Shule ya Sekondari Simanjiro, Jacob Khahima  anasema kuwa ni vigumu kuainisha madhara ya ukeketaji kwenye elimu kwa kuwa vitendo hivyo hufanyika kwa usiri mkubwa.
Lakini, Ofisa Elimu ya Msingi wa Wilaya hiyo,  Jackson Mbise anasema kwa kiasi kikubwa vitendo hivyo vinachangia katika kudidimiza elimu katika eneo hilo.
Anasema kuwa, sababu zinazochangia hali hiyo ni mafunzo ambayo mabinti hupewa wakati wa kukeketwa ambayo huwafanya kujiona kuwa ni watu wazima na wanaweza kufanya chochote.
“Wakitoka huku wanakuwa tayari wameondolewa kwenye mazingira ya kishule shule, wanajiona sasa wao ni watu wazima wapo tayari kutembea na wanaume na kujenga familia, elimu kwao huwa ni kitu kidogo sana,” anasema.
Anasema kuwa, hali hiyo ndiyo sasa husababisha mimba na wengine kuacha shule na kuolewa, mambo ambayo kwa ujumla wake anasema yanaporomosha elimu katika eneo hilo.
Mrakibu wa Polisi Wilaya ya Simanjiro (ASP), Felix Kikwala anasema kwa kiasi kikubwa kuwakamata watu wanaotekeleza vitendo hivyo noi vigumu kwani vinafanyika kwa usiri wa hali ya juu.
 Ofisa Mradi wa shirika linalotoa elimu kuhusu madhara ya ukeketaji, Nafgem, Michael Nyari, anasema kwa kiasi kikubwa wanetoa elimu katika jamii ya eneo hilo juu ya madhara ya vitendo hivyo.
Anasema moja ya changmoto wanayokabiliana nayo nikuwa, jamii ya kimasai inaheshimu sana vitendo vya ukeketaji hivyo wakati mwingine inauwa vigumu kuacha kabisa mila hizo.
“Wamasai ni watu wenye siri sana, wanatekeleza hivi vitendo sasa katika hali ya usiri na hata hao wanaofanyiwa kati ya mambo wanayofundishwa ni kuwa wasiri na kutunza mila zao, wanaamini wakizivunja wanaweza kulaaniwa hata wakapoteza maisha,” anasema Nyari.
Moja ya mambo yanayoelezwa kuwa yanaweza kukomesha vitendo hivyo ni pamoja na ngariba kupewa njia nyingine ya kuendesha maisha yao kwani wengi wamefanya shughuli hiyo kwa kuwa hawakuwa na jingine la kufanya.
Jambo linalothibitishwa na ngariba Kariayi anayesema kuwa, shughuli ya ukeketaji ndiyo inayomwezesha kutunza watoto 10 alioachiwa na mume wake.
“Sasa hivi kwanza mimi nimeshakuwa hata mkirsto, nikiweza kupata kitu kingine cha kufanya nitaachana hata hii kazi,” anasema ngaiba huyo.
Hata hivyo, pia wanasiasa wanatakiwa kubadilika na kuwa na ujasiri wa kukemea vitendo hivyo badala ya kuwa na sura tofauti katika kutekeleza vita dhidi ya vitendo hivyo.
Kaimu Mkurugenzi wa Halmashauri ya Wilaya hiyo, Patrick Saduka anasema kuwa kwa sasa wanafanya uchunguzi ili kujiridhisha kama kweli kuna vitendo vya ukeketaji kwa watoto.
“Tulikuwa na kikao hivi karibuni tukishauriana jinsi ya kujiridhisha na taarifa zilizopo, tulifikiri labda watoto wakija kiliniki wakaguliwe lakini tukaona kuna changamoto zake, kwa hiyo bado tunaumiza kichwa kuangalia jinsi ya kubaini hilo,” anasema Saduka.
Anasema pia kuwa katika kupambana na suala hilo mmoja wa ofisa wa Halmashauri hiyo anashirikiana kwa ukaribu na shirika lisilo la kiserikali la Nafgem ili kupata maelezo ya kina juu ya ukubwa wa tatizo hilo.
Katibu Mkuu wa Wizara ya Maendeleo ya Jamii, Jinsia na Watoto, Kijakazi Mtengwa anasema kuwa Wizara inatambua kuwa katika maeneo  mbalimbali ambapo jamii ilikuwa ina utamaduni wa kukeketa wanawake, sasa wamehamia kwa watoto wachanga.
Anaeleza kuwa, wanatambua suala hilo linafanyika lakini sababu kubwa ikiwa ni kwa sababu watoto wanaofanyiwa vitendo hivyo hawawezi kusema juu ya unayama huo wanaofanyiwa.
“Hilo tunalijua baada ya watoto kupelekwa hospitali na manesi wanatambua kuwa tayari wamekeketwa,” anasema Mtengwa.
Anaongeza kuwa, tofauti na njia hiyo huwezi kubaini vitendo hivyo kwa njia nyingine kwa kuwa vitendo hivi hufanyika kwa uficho mkubwa.
“Mtoto wa mtu kabwebwa tu, huwezi kujua kama amekeketwa ama vipi, kwa hiyo taarifa nyingi tulizo nazo ni hizi kutoka hospitalini, kwa hiyo niseme tu kuwa tuna uthibisho wa kuwa kwa sasa watu wanakeketa watoto wachanga,” anaeleza Mtengwa.
Anasema kwa kuwa suala la ukeketaji limekaa katika jamii kwa muda mtrefu, inakuwa ni vigumu kulimaliza kwa mara moja hivyo njia pekee inayohitajika kwa sasa ni kuendelea kutoa elimu juu ya madhara ya vitendo hivyo.
“Hata ukisema unampa ngariba cherehani ili aachane na kazi yake ya kukeketa, unaweza kujuma mpaka anafikisha umri alionao ameshawafundisha watu wangapi kukeketa, mwisho wa siku anachukua cherehani anampa mwanaye na yeye anaendelea na shughuli yake, kwa hiyo kikubwa cha kufanya ni kutoa elimu zaidi,” anasema Mtengwa.
MWANANCHI NEWS PAPER